Fizyka według Macieja Mulaka bez zamulania

W ostatni czwartek, 6 listopada 2025, na Politechnice Trzeciego Wieku był wykład dr inż. Macieja Mulaka, prof. PWr. Maciej Mulak to fizyk, popularyzator nauki:

• kliknijcie: Maciej Mulak - Wikipedia.

Wirtualna Kultura pierwszy raz na jego wykładzie była w Studium Generale na Uniwersytecie Wrocławskim w styczniu 2023: 

• kliknijcie: Czarne łabędzie w fizyce - wpis na blogu.

i wpadła w zachwyt. Zatem wiedziała, czego można się spodziewać po kolejnym wykładzie Macieja Mulaka, tym razem na PTW.

Temat wykładu: "Droga fizyków do bomby jądrowej". Okazało się, że Wirtualna Kultura nie ma pojęcia, jakie istnieją bomby i czym się różnią. Bomba atomowa czy wodorowa to było dla niej to samo. Tymczasem bomba może być atomowa, wodorowa, wodorowo-uranowa, itd.: 

• kliknijcie: Encyklopedia, Broń jądrowa.

Aby zrozumieć pochodzenie nazw tych bomb i ich działanie, trzeba prześledzić historię fizyki i okoliczności, w jakich odkryto neutrony, rozszczepienie uranu, tunelowanie kwantowe, itd. To efekt pracy setek (tysięcy) wielkich umysłów, multum Noblistów. Wielokrotnie padała nazwa: równanie Schrödingera:

• kliknijcie: Równanie Schrödingera - Wikipedia

i Test Trinity. Opowieść, jak do tego doszło, była celem wykładu. Test Trinity był zwieńczeniem projektu „Manhattan”. 16 lipca 1945 roku Amerykanie przeprowadzili pierwszą naziemną próbę nuklearną: 

• kliknijcie: Ciekawostki historyczne. Trinity. Atomowa próba generalna.

To o tym teście i przygotowaniach do niego był film "Oppenheimer":

• kliknijcie: Kilka refleksji o filmach, które Wirtualna Kultura obejrzała - wpis na blogu.

Wykład to nie były tylko suche fakty, ale też opowieść o autentycznych ludziach i ich rozterkach. Imponująca wiedza Macieja Mulaka na ten temat (ile on zna nazwisk!) była uzupełniana anegdotami i historyjkami z życia tych znakomitych fizyków, ale też geniuszy z innych dziedzin nauki - chemia, matematyka. Dzięki temu wykład był porywający. Ile trzeba przeczytać książek, żeby to wszystko wiedzieć. Słuchacze Politechniki Trzeciego Wieku nagrodzili Macieja Mulaka gromkimi, długimi brawami. 

Wirtualna Kultura polubiła szczególnie wypowiedź Mulaka o "przekleństwie wiedzy". Tak, ona się z tym zgadza. Wielkie odkrycia robią młodzi, bo oni nie są świadomi, na co się porywają, jakie to jest trudne. 

Na wykładzie Maciej Mulak wspomniał o ciekawym projekcie, który realizuje wspólnie z Lucyną Róg. Jest to kanał "Fizyka bez zamulania":

• kliknijcie: Kanał Fizyka bez zamulania.

Umieszczone na YouTube filmy biją rekordy popularności. 60,3 tys. subskrybentów, 66 filmów, 4 983 390 wyświetleń. Kanał powstał w październiku 2023. Koniecznie tam zaglądajcie.

  

Dodatek. Popularyzacja osiągnięć nauki to ważna rzecz. Wirtualna Kultura pisze o nauce od czasu do czasu. Oto przykłady:

• kliknijcie: Dlaczego jesienią drzewa stają się czerwone? - wpis na blogu

• kliknijcie: Nauka kontra wiosna - wpis na blogu 

• Radio Naukowe Karoliny Głowackiej, kliknijcie: Radio naukowe - podcasty  

• Tomasz Rożek, Nauka to lubię, kliknijcie: Nauka to lubię.

Jakiś czas temu tajniki nauk humanistycznych WK zgłębiała na Nocach Humanistów razem z kandydatami na studentów:

• kliknijcie: Pytania niezadane humanistom - wpis na blogu

• kliknijcie: Larpy z humanistami - wpis na blogu.

W tym roku nie miała czasu, by zapisać się na Noc Politechniki. Miejsc szybko zabrakło.  Frekwencja była rekordowa:

• kliknijcie: Naukowy wehikuł czasu. Za nami rekordowa Noc Politechniki!

Z zachwytem obejrzała program Nocy Politechniki. Koniecznie kliknijcie. Może za rok zapiszecie się z wnukami:

• kliknijcie: Noc Politechniki 2025
• kliknijcie: Zaproszenie na Noc Politechniki - YouTube.

Uwaga. Na pierwszym zdjęciu są prof. dr hab. Andrzej Sokalski, koordynator Politechniki Trzeciego Wieku, i dr Maciej Mulak, prof. PWr. Kliknijcie. 

Na pozostałych dwóch to samo drzewo. Czyżby jesień już się kończyła?

Krystyna - Wirtualna Kultura