I kto by pomyślał, jaki będzie skutek 59 pytań?

Piątek, trzynastego października 2023, okazał się wyjątkowym dniem, mimo różnych przesądów. Wirtualna Kultura doczekała się we Wrocławiu autentycznego dialogu pokoleniowego w trakcie spektaklu performatywnego czytania "59 pytań",

• kliknijcie: Czy 59 pytań może prowadzić do dialogu międzypokoleniowego?

Przedstawiciele zespołu "Pokolenia. 59 pytań" dialogowali z senioralną widownią w trakcie spektaklu zorganizowanego w ramach Dni Seniora. Pierwszy spektakl odbył się 7 lipca 2023 na Festiwalu Teatru na faktach "Antybohaterka":

• kliknijcie: Fotorelacja z Festiwalu Teatru na faktach "Antybohaterka" - wpis na blogu
• kliknijcie: 59 pytań na Festiwalu Teatru na faktach "Antybohaterka" - wpis na blogu.

Performatywne czytanie jest oparte na autentycznych fragmentach około 30 wywiadów, które zespół "Pokolenia. 59 pytań" przeprowadził z wrocławskimi seniorami 70+ i pokoleniem Z, czyli 30-.

Rozpoczyna go trzyminutowe nagranie wideo, w którym Krystyna spontanicznie mówi o wrażeniach ze spotkania ze studentami dziennikarstwa, zorganizowanego przez dr Bognę Bartosz z Instytutu Psychologii Uniwersytetu Wrocławskiego w kwietniu 2023. Studenci zadali jej wtedy 59 pytań. Tą Krystyną jest Krystyna Wirtualna Kultura, czyli Krystyna Ziętak.  

• kliknijcie: Spotkanie Wirtualnej Kultury z młodymi wrocławianami z pokolenia Z - wpis na blogu. 

I kto by pomyślał, że od tych 59 pytań dojdzie do spektaklu przygotowanego przez zespół "Pokolenia. 59 pytań" pod kierunkiem dr Henryka Mazurkiewicza.

• kliknijcie: O projekcie o dwóch pokoleniach, które coś o sobie dowiedzą się - wpis na blogu. 
• kliknijcie: Rozmowa z członkami zespołu "Pokolenia. 59 pytań" przed premierą spektaklu "59 pytań" - YouTube. 

Jednym z elementów projektu była ankieta, a w niej pytanie: Co dopisałbyś/dopisałabyś do zdania: Babcia i dziadek mieszkali z Jasiem pod jednym dachem...? Oto odpowiedzi:

•  i żyli długo i szczęśliwie, bo dziadkowie dostosowali się do Jasia, trochę dlatego, że nie mieli innego wyjścia...
• ale na szczęście na innych piętrach
• bez konfliktów!!!!!! 
• bo rodzice Jasia chcą zaoszczędzić na utrzymaniu Jasia i zabezpieczyć mu mieszkanie
• Jasiu bał się dziadka, a dziadek - babci.
• choć prosto nie było.

W spektaklu pokazanym w piątek, 13 października 2023, pojawił się nowy element: lista pięciu oskarżeń (zarzutów i żali) młodych pod adresem starszych (z przymróżeniem oka?) - prezent na Dni Seniora. Odczytał ją najmłodszy członek zespołu "Pokolenia. 59 pytań":

• Wydaje się Wam, że skoro tak długo żyjecie, to wszystko wiecie najlepiej i jakakolwiek dyskusja nie ma racji bytu.
• Narzekacie, że młodzież jest niekulturalna, ale kiedy ktoś ustąpi wam miejsce w tramwaju mówicie, że nie będziecie siadać. A jak już usiądziecie, to bardzo rzadko powiecie „dziękuję”.
• Zbyt długo ignorowaliście kwestie związane z ochroną środowiska i nie podjęliście wystarczających działań w celu zatrzymania zmian klimatycznych.
• Przywiązaliście się do przestarzałych i nietolerancyjnych poglądów na różnorodność kulturową i społeczną, w tym problemy różnych mniejszości.
• Nazbyt często kierujecie się stereotypami o nas młodych, których nie chcecie zmieniać, co nas boli i jest niesprawiedliwe.

Wirtualna Kultura po usłyszeniu pretensji młodych poczuła się jak nastolatka. Ona z tymi zarzutami nie ma nic wspólnego. Henryk zapytał: 

• Czy ktoś na sali poczuł się urażony czy obrażony?
• A kto z Was uważa, że chociażby jeden z tych zarzutów jest uzasadniony?

W rewanżu widownia podała pięć uwag pod adresem pokolenia Z, młodych:

• Nie są cierpliwi.
• Nie słyszą. Nie można ich zapytać, bo mają słuchawki na uszach.
• Rzadko można z nimi wymienić myśli.
• Posługują się plugawym językiem.
• Im się wszystko należy, muszą mieć. 

Wirtualna Kultura nie pamięta reakcji sali. Za to wie, jakie objawy braku mądrości seniorów prof. Maria Straś-Romanowska wymieniła na swoim wykładzie w roku 2017:

• kliknijcie: Oblicza mądrości w starości - wpis na blogu 
• egocentryzm
• roszczeniowość
• brak pokory
• łatwowierność
• naiwność
• wrogość wobec świata
• zgorzknienie
• pycha i przemądrzałość.
  

Czy w roku 2023 zdarzają się tacy seniorzy?

Drugą różnicą między spektaklem z dnia 7 lipca i tym piątkowym była widownia. Ta pierwsza, międzypokoleniowa, początkowo się śmiała - chyba myślała, że to jakieś żarty. Ta druga, senioralna, słuchała w skupieniu. Poza tym na pierwszym wydarzeniu to widownia wybrała jeden z dwóch fragmentów. Na tym piątkowym odczytano oba. W obu przypadkach dominowały fragmenty wywiadów z seniorami.

W nagraniu wideo na początku spektaklu Krystyna zwraca się do widowni ze słowami:

" ... chodzi o wymianę myśli, żebyśmy ze sobą porozmawiali. ... Pokolenie 70+ i pokolenie 30- na co dzień nie mają ze sobą kontaktu poza rodziną. ... 

Życzę Wam, żebyście w tym spektaklu performatywnego czytania odnaleźli siebie, żebyście znaleźli jakieś elementy w tym spektaklu, które kojarzą się z Waszym życiem, Waszymi przeżyciami. Są czymś, o czym sami chcielibyście powiedzieć, ale nie macie ku temu okazji, bo nikt Was o to nie zapytał, nikt Was nie zauważył", 

Bohaterami spektaklu "59 pytań" są anonimowi wrocławianie, którzy wywiadów udzielili. Brawo Bogno, brawo Henryku. Rozpoczął się prawdziwy dialog międzypokoleniowy. To pokazała druga część piątkowego wydarzenia, w której widownia zadawała pytania członkom zespołu "Pokolenia. 59 pytań".

Wirtualna Kultura bardzo żałuje, że z przyczyn obiektywnych w piątek zabrakło studentów psychologii z Uniwersytetu Wrocławskiego - połowy zespołu "Pokolenia.59 pytań". To zapewne byłoby dla nich ciekawe doświadczenie. 

Osobiste akcenty. Jeden z fragmentów performatywnego czytania dotyczył pytania, czy kupić za dolary kafelki do łazienki, czy tylko pomalować ścianę. Dziadkowie mieli kiedyś taki dylemat - babcia chciała kafelki, dziadek wolał malować. Jak myślicie, która opcja zwyciężyła? Wirtualna "dorobiła się" kafelek dopiero w roku 1997, gdy zamieniła kawalerkę na dwa pokoje.

Po spektaklu były miłe rozmowy. Najbardziej ucieszyło Wirtualną Kulturę spotkanie z seniorką, byłą jej studentką z Uniwersytetu. Może jeszcze spotkają się. Chętnie dowiedziałaby się od niej, jakie wrażenie robią wywiady.

Odpowiedź na pytanie jednej z czytelniczek bloga. Wirtualna Kultura jest współautorką projektu i członkiem zespołu Pokolenia. 59 pytań.

Dodatek. W lipcu 2017 Wirtualna Kultura, wtedy jako Popowiczanka, dowiedziała się, że w Centrum Historii Zajezdnia przy ulicy Grabiszyńskiej odbyły się konsultacje dotyczące przygotowywanej "strategii 2030". Była zdumiona, gdy w nagraniu ze spotkania konsultacyjnego usłyszała, że przygotowujący projekt "strategii 2030" zapomnieli w nim o 160 tys. wrocławskich seniorów. Dr Maria Zawartko, przewodnicząca ówczesnej Wrocławskiej Rady Seniorów, zwróciła uwagę na brak w projekcie "strategii 2030" zapisów o międzypokoleniowości: 

• kliknijcie: Strategia 2050 - czy to temat dla Wrocławskiej Rady Seniorów - wpis na blogu.

Tak, Wrocław jest międzypokoleniowy, o czym w piątek można było się przekonać. Tylko Wirtualnej Kulturze brakuje międzypokoleniowego dialogu, o czym wspomniała na spotkaniu z Prezydentem Wrocławia, Jackiem Sutrykiem, w połowie maja 2023:

• kliknijcie: Seniorzy i Wrocek w Ratuszu - wpis na blogu.

Apel do czytelników bloga. Czy macie jakieś pomysły, jak ten dialog rozwijać? A może udzielilibyście wywiadu? Dajcie znać.

Uwaga.  Kliknijcie na miniatury zdjęć. Pierwsze z nich przysłał Michał.

 Krystyna - Wirtualna Kultura