poniedziałek, 3 lipca 2023

Łesi Ukrainka i Pieśń lasu


Na konferencji prasowej poświęconej II Festiwalowi Teatru na Faktach "Antybohaterka" Wirtualna Kultura dowiedziała się, że Instytut im. Jerzego Grotowskiego otwiera scenę w języku ukraińskim. Już w czwartek, 6 lipca 2023, o godzinie 18:30 będzie można obejrzeć w ramach Festiwalu w Centrum Sztuk Performatywnych Piekarnia przy ul. Księcia Witolda 62 spektakl stworzony przez ukraiński teatr w Polsce GAS we współpracy z wrocławskim zespołem synth-popowym – kwit/квіт tworzonym przez Johannesa Niehausa (DE) i Marinę Mashtaler (UA): 

Spektakl jest w językach ukraińskim i polskim z napisami po polsku. Bilet ulgowy dla seniorów 25 zł, kliknijcie: Kup bilet.

"Spektakl badawczy wykorzystujący dokument i fantastykę, dla którego inspiracją jest klasyczny w literaturze ukraińskiej utwór Łesi Ukrainki pt. „Pieśń lasu”. Spektakl łączy poezję i wywiady na temat tego, jak Ukrainki i Ukraińcy rozumieją miłość, wartości rodzinne, co myślą o życiu na emigracji i podczas wielkiej wojny rosji* przeciwko Ukrainie, jak oceniają świadome wybory pozostania w miejscowościach na pierwszej linii frontu. Jak pytania, które zadawała Łesia Ukrainka, funkcjonują współcześnie?"

Uwaga. "*w poszanowaniu poglądów artystek, utrzymujemy w opisie spektaklu zapis nazwy kraju małą literą"

Natomiast w sobotę, 8 lipca, od godziny 10 rozpocznie się "Taniec bez końca". To performans aktorek teatru GAS, który będzie trwać, dopóki nie zostanie zebrana kwota 10 tys. zł na rzecz ukraińskiego wojska. Wstęp wolny – dowolna wpłata na zbiórkę dla wojska ukraińskiego (charkowska organizacja „VOLONTERSKA UA”):
"Performerki tak opisują swoje artystyczne przedsięwzięcie: „Mamy przyjaciół z teatru: tancerzy, muzyków, aktorów, reżyserów – teraz są na froncie – codziennie chronią nas przed rosyjskimi rakietami. 

Tańczymy, ponieważ chcemy, aby nasi przyjaciele mieli możliwość NIE zajmować się wojną. Tańczymy, aby zbadać, w jaki sposób nasza sztuka może być naprawdę przydatna na froncie. Gdzie zaczyna się i kończy potęga sztuki? Czy istnieje front kulturalny? Wojna pozostaje w naszych ciałach"."


Wirtualna Kultura na konferencji prasowej rozmawiała z Sofii Onishchenko, jedną z aktorek teatru GAS (kliknijcie na zdjęcia powyżej, na których Sofii jest z Jakubem Tabiszem, Dyrektorem Festiwalu). Zainteresowała ją "Pieśń lasu". W pierwszej chwili myślała, że to jakaś pieśń ludowa. Tymczasem okazało się, że to jest dramat poetycki Laryssy Kosaczówny (Łarysa Petriwna Kosacz-Kwitka), podpisującej się pseudonimem Łesia Ukrainka - jednej z najwybitniejszych postaci literatury znad Dniepru. Łesia urodziła się w roku 1871, zmarła w 1913: 

"Jest jedyną kobietą, której wizerunek znalazł się na ukraińskich banknotach, a badacze uznają ją za jedną z najwybitniejszych postaci literatury znad Dniepru i jedną z najważniejszych europejskich modernistek. 

Już jako szesnastolatka tłumaczyła fragmenty Mickiewicza, a kilka lat później, podobnie jak on pytała: "czy to jest przyjaźń, czy to jest kochanie? 
(...)

W lecie 1939 roku Józef Łobodowski – poeta-kontynuator szkoły ukraińskiej polskiego romantyzmu – ukończył przekład fantastycznego dramatu "Pieśń lasu", porównywanego i do "Snu nocy letniej" Shakespeare’a, i do "Balladyny" Słowackiego. "Wybuch wojny przeszkodził wystawieniu tego pięknego utworu", pisał tłumacz. 

Łobodowski widział w Ukraince jako kobiecie-pisarce postać niezwykłą, stawiając ją w jednym szeregu z narodowym poetą Tarasem Szewczenką. "Najważniejszem i najbardziej zdumiewającem w twórczości Łesi Ukrainki jest wewnętrzna energia utworów, płomień prawdziwej poezji", zachwycał się polski poeta i tłumacz.". 

Na stronach Instytutu im. Jerzego Grotowskiego podano taką charakterystykę twórczyń i realizatorek spektaklu "Wiosna, lato. jesień, zima i znowu wiosna":

Sofiia Onishchenko – aktorka, performerka, reżyserka. Urodziła się we wsi Kyslivka (powiat kupjański, obwód charkowski). W 2018 roku rozpoczęła studia w Wyższej Szkole Sztuk Teatralnych w Charkowie na kierunku „Reżyseria wydarzeń teatralnych”. W 2020 roku rozpoczęła studia na Narodowym Uniwersytecie Artystycznym im. Iwana Kotlarewskiego w Charkowie (specjalizacja: aktorka teatru animacji). Od 2020 roku jest aktorką niepodległego teatru Nafta. W marcu 2022 roku w związku z pełnoskalową rosyjską inwazją na Ukrainę, przeniosła się do Polski, gdzie kontynuuje studia na Akademii Sztuk Teatralnych im. Wyspiańskiego we Wrocławiu (specjalizacja aktorstwo teatru lalkowego). Interesuje się teatrem dokumentalnym, plastycznością i performatywnością w sztuce, a także teatrem jako manifestem politycznym.

Vasylyna Martseniuk – aktorka teatru animacji, performerka i artystka. Urodziła się w Bachmucie, (obwód doniecki). W 2021 roku rozpoczęła studia na Narodowym Uniwersytecie Artystycznym im. Iwana Kotlarewskiego na Wydziale Teatralnym, w Katedrze Mistrzostwa Aktorskiego i Reżyserii Teatru Animacji. Po inwazją rosji na Ukrainę na pełną skalę, przeniosła się do Wrocławia, gdzie kontynuuje studia w Akademii Sztuk Teatralnych im. S. Wyspiańskiego na kierunku Aktorka Teatru Lalek. Zajmuje się badaniem nowych form animacji, nowoczesnych sposobów jej realizacji oraz sztuki teatralnej typu performatywnego. Zajmuje się również rysunkiem, śpiewem, tworzeniem lalek teatralnych, i animacją poklatkową.

Daria Bogdan – aktorka, performerka, tancerka. Urodziła się w Charkowie w Ukrainie. Jako dziecko tańczyła w zespole tańca ludowego „Kwiecień”. Studiowała na Narodowym Uniwersytecie Artystycznym im. Iwana Kotlarewskiego na Wydziale Aktorskim Teatru Lalek, wcześniej zaś przez rok na wydziale malarstwa Charkowskiego Uniwersytetu Projektowania i Sztuki. Po pierwszym roku studiów w Akademii Teatralnej rozpoczęła pracę w Charkowskim Teatrze „Nafta”. W marcu 2022 roku, w związku z pełnoskalową inwazją rosji na Ukrainę, przeniosła się do Polski, gdzie kontynuuje naukę w Akademii Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie Filia we Wrocławiu. Interesuje się i zajmuje performansem, teatrem ruchu i tańcem. Dasha uważa, że teatr jest sposobem na przekazanie sensu rzeczywistości.

Marina Mashtaler – śpiewaczka i autorka piosenek, tłumaczka, aktorka. Pochodzi z Ukrainy z miasta Chmielnickiego, od 9 lat mieszka we Wrocławiu. Razem z Johannesem Niehausem współtworzy zespół muzyki elektronicznej kwit/квіт. Jest aktorką i fundriserką Teatru Ej.Aj. W 2023 roku została zwyciężczynią 43 edycji Przeglądu Piosenki Aktorskiej. Na co dzień pracuje w Instytucie Praw Migrantów, w dziale Fundacji Ukraina, jako tłumaczka i autorka wniosków projektowych.

Dodatek 1. 

Dodatek 2.  Program II Festiwalu Teatru na Faktach "Antybohaterka":

Dodatek 3.
Krystyna - Wirtualna Kultura

1 komentarz:

  1. Larysa Petriwna Kosacz - Kwitka, bardzo ciekawa postać. Dziękuję.!!!!!!!!

    OdpowiedzUsuń